Columns

De familie Fujimori blijft een groot obstakel voor de verwerking van het Peruaanse verleden

19-02-2024 door Armand Leenaers

Eind vorig jaar is de omstreden Peruaanse ex-president Alberto Fujimori, in de jaren negentig verantwoordelijk voor het met grof geweld uitschakelen van de maoïstische beweging Sendero Luminoso (Lichtend Pad), om humanitaire redenen ontslagen uit de gevangenis waar hij een jarenlange straf uitzat. Zijn vrijlating leidde tot heftige disputen in Peru en ver daarbuiten. En Fujimori blijft de gemoederen bezighouden, zeker nu zijn dochter Keiko heeft aangekondigd dat ze kandidaat wil zijn bij de volgende presidentsverkiezingen in 2026. Voor de vierde keer probeert ze het. Volgens velen is het slechts een doorzichtige poging haar blazoen te zuiveren van de vele beschuldigingen die aan haar kleven. De gerenommeerde Peruaanse journalist César Hildebrandt noemt haar zonder omwegen la jefa van een criminele organisatie met tentakels tot in... » meer lezen

Peru

Wat deed de jonge Peruaan vorige maand met een mummie in zijn tas?

05-04-2023 door Armand Leenaers

Hilariteit en afschuw vochten om voorrang bij het bericht eind februari over een jonge Peruaan in Puno die met een mummie in een bezorgtas over straat ging. Hij had het over Juanita, zijn ‘spirituele vriendin’. Waarschijnlijk verwees hij daarmee naar de beroemde mummie met dezelfde naam die in 1995 werd ontdekt op de berg Ampato, op meer dan 6.000 meter hoogte. De Amerikaanse antropoloog Johan Reinhard en zijn Peruaanse kompaan Miguel Zárate werden wereldnieuws met deze spectaculaire vondst. Het bleek een bevroren meisje te zijn van naar schatting 12 jaar oud. Ze was waarschijnlijk geofferd aan de Apus, de goden van de Inca’s. Gelet op haar kleding en de in het graf gevonden voorwerpen, waaronder gouden en zilveren beeldjes, was zij afkomstig... » meer lezen

Peru

Pueblo Libre: lofzang op Lima

29-11-2022 door Armand Leenaers

Een bijzondere plek in de Peruaanse hoofdstad Lima is de wijk Pueblo Libre. Die betekenisvolle naam is een eerbetoon aan de vrijheidsstrijders José de San Martín en Simón Bolívar die hier verbleven tijdens de onafhankelijkheidsoorlog tegen Spanje begin negentiende eeuw. De Casa Quinta de los Libertadores herinnert daaraan. Later, tijdens de oorlog van Bolivia en Peru met Chili, de Guerra del Pacífico (1879-1884), was het een tijdlang de zetel van de regering. Pueblo Libre is een prettige oase in de chaotische metropool Lima, gelegen aan de woestijnachtige Pacifische kust. De stad wordt omgeven door pueblos jóvenes, geïmproviseerde wijken waar miljoenen migranten uit de Amazone en de Andes hun heil zoeken. De kloof tussen arm en rijk is op weinig plaatsen... » meer lezen

Peru

Peru kiest burgemeesters en gouverneurs

03-10-2022 door Armand Leenaers

Peru staat niet bekend als een vlekkeloos functionerende democratie. Corruptie is wijdverbreid en pogingen om dat aan te pakken zijn weinig succesvol. Ook de vorig jaar aangetreden president Pedro Castillo kwam al snel in opspraak. Toch zijn er ook positieve kanten aan de Peruaanse staatsinrichting. Regionale en lokale bestuurders worden namelijk gekozen en niet zoals in Nederland benoemd door de Kroon. Hier dus geen geparachuteerde commissaris van de koning maar een gouverneur uit de regio. Ook burgemeesters worden rechtstreeks door de bevolking gekozen. Zondag 2 oktober waren er verkiezingen voor burgemeesters en gouverneurs. Peru kent een stemplicht, dus zorgen over de opkomst waren er niet. Een kleine 25 miljoen Peruanen brachten hun stem uit. Wie niet kwam opdagen riskeerde een... » meer lezen

Peru

Gabriel Boric zal niet de grote bevrijder worden van de Palestijnen

11-07-2022 door Willemjan Vandenplas

De 35-jarige president van Chili, Gabriel Boric, heeft zich de laatste jaren laten gelden als voorvechter van de Palestijnse zaak. Maar sinds zijn aantreden voert hij een beduidend gematigder koers, omdat de handelsbelangen met Israël en haar bondgenoten voorrang lijken te krijgen. Chili is de thuishaven van de grootste diaspora van Palestijnen buiten het Midden-Oosten. Er is een rechtstreekse vlucht tussen Tel Aviv en de Chileense hoofdstad Santiago. Ze zijn met z’n 600.000 en hebben zelfs een eigen voetbalploeg van Chileense Palestino’s. De meesten onder hen vluchten na 1917 uit het Britse mandaatgebied Palestina. Er is geen dorp of stad waar er meer mensen uit gemigreerd zijn. De Palestijns-Chileense gemeenschap reageerde dan ook verheugd op de overwinning van Boric. De Palestijnen... » meer lezen

Brazilië Chili

Vale un Perú: kan Spanje een eerlijker beeld schetsen van het koloniale verleden?

02-02-2022 door Armand Leenaers

Dat een verre nakomeling van Christoffel Columbus in de Volkskrant beweert dat Spanje de Nieuwe Wereld beschaving heeft gebracht, zal niet verbazen. Het is een wijdverbreid narratief in Spanje, maar ook in Latijns-Amerika. Of het recht doet aan de geschiedenis is echter zeer de vraag. Felipe Colón de Carvajal vergeet voor het gemak bijvoorbeeld dat Mexico, Peru en Bolivia de levensaders waren voor de Spaanse Habsburgers. Met het goud en zilver van de Azteken en Inca’s kon Spanje de huurlingenlegers betalen die het wereldrijk eeuwenlang in stand hielden. Hoogstaande precolumbiaanse beschavingen gingen ten onder door het koloniale bewind. En anders waren er de verwoestende ziektes die de conquistadores meenamen. De Spaanse taal en cultuur plus het katholieke geloof kwamen ervoor... » meer lezen

Bicentenario Peru: weinig reden tot feest in Peru

24-08-2021 door Armand Leenaers

Op 28 juli ‘vierde’ Peru tweehonderd jaar onafhankelijkheid van Spanje, de zogenoemde bicentenario. Dat gebeurde in een crisissfeer dus erg feestelijk was het niet. Ga maar na: de meeste coronadoden ter wereld en een politieke chaos veroorzaakt door corrupte politici. De nieuwe president, onderwijzer en vakbondsleider Pedro Castillo, vertegenwoordigt de vaak gediscrimineerde Quechua en Aymara bevolking. Hij heeft plannen genoeg maar is nauwelijks toegerust voor zijn zware taak. Voormalig president Evo Morales uit Bolivia staat hem bij en dat kan Castillo goed gebruiken. In het congres heeft zijn partij Perú Libre bij lange na geen meerderheid. Justitie verdenkt drie van zijn medestanders van banden met Lichtend Pad: minister-president Guido Bellido, Vladimir Cerrón (oprichter van Perú Libre) en congreslid Guillermo Bermejo.... » meer lezen

Peru

‘Peru komt niet los van verleden’

03-06-2021 door Armand Leenaers

Ruim een kwart eeuw nadat zij op Kerstnacht voor onze ogen flauw viel in de kathedraal van Arequipa kan Keiko Fujimori op zondag 6 juni gekozen worden tot de nieuwe president van Peru. Daarmee zou ze in de voetsporen treden van haar roemruchte vader. Alberto Fujimori, van Japanse afkomst maar bijgenaamd el chino, was een gekozen autocraat die het Andesland in de jaren negentig met harde hand ontdeed van de guerrilla van Lichtend Pad en de hyperinflatie de kop indrukte. Hij is veroordeeld voor schending van de mensenrechten en zit een jarenlange gevangenisstraf uit. Afgelopen jaren was corruptie het grootste obstakel. Alle nog levende ex-presidenten blijken steekpenningen te hebben aangenomen, Fujimori incluis. Je zou daarom een nieuwe start verwachten. De eindstrijd... » meer lezen

Peru

Naar Peru, de vliegschaamte voorbij

02-05-2020 door Armand Leenaers

Met forse staatssteun is KLM voorlopig overeind gehouden, dus nu kan er wel een bekentenis vanaf: begin dit jaar namen wij ons voor om naar Peru te gaan. Voor de tiende keer in dertig jaar op bezoek bij familie en vrienden. Lima, Caral (de oudste stad van Zuid-Amerika), Arequipa en voor het eerst de regio Huamanga (met kerkenstad Ayacucho – tevens de plek waar Lichtend Pad in de jaren tachtig de kop opstak), dat was het plan. Daarvoor moest wel een portie vliegschaamte worden overwonnen. De 100-jarige KLM voelde het ongemak bij veel reizigers en probeerde ons gerust te stellen met het nieuwe motto ‘Fly responsibly’. Een beetje dubbel natuurlijk, want ondertussen is het wel de bedoeling dat je veel vliegt …... » meer lezen

Peru

Interoceánica – Memorial da América Latina

01-04-2020 door Jasper Vervaeke

Samen met zijn vrouw reist Jasper Vervaeke van Lima naar Rio de Janeiro, van de Stille naar de Atlantische Oceaan, dwars door het hart van Zuid-Amerika. Hij laat zich inspireren door sociale en actuele ontwikkelingen en bijzondere ontmoetingen. Op conSentido deelt hij regelmatig een fragment uit zijn reisdagboek. Memorial da América Latina São Paolo, Brazilië, 19-20 januari 2020 Sommige woorden zijn zo eigen aan een bepaalde taal of taalgroep, dat andere talen er geen equivalent voor hebben en je ze enkel kunt vertalen door middel van een fletse omschrijving. Vaak vertellen precies die woorden iets essentieels over het wereldbeeld en de levensopvatting van de taalgemeenschap in kwestie. Neem nu het adjectief longevo. Ik ken het uit het Spaans, maar... » meer lezen

Brazilië

Interoceánica – Perfecte duisternis

18-02-2020 door Jasper Vervaeke

Samen met zijn vrouw reist Jasper Vervaeke van Lima naar Rio de Janeiro, van de Stille naar de Atlantische Oceaan, dwars door het hart van Zuid-Amerika. Hij laat zich inspireren door sociale en actuele ontwikkelingen en bijzondere ontmoetingen. Op conSentido deelt hij regelmatig een fragment uit zijn reisdagboek. Perfecte duisternis Potosí, Bolivia, 18 december 2019 We accept that the tour agency will not be held responsible for accidents, injury or death that could occur during the mining tour. We ondertekenen de verklaring zonder al te lang nadenken. ‘Gaan er nog andere mensen mee?’ vraag ik ietwat bezorgd aan de vrouw van het agentschap. ‘Nee, alleen jullie twee. Door de politieke problemen van vorige maand zijn er maar weinig toeristen.’ ‘We... » meer lezen

Bolivia

Interoceánica – Wandeling door het woud

05-02-2020 door Jasper Vervaeke

Samen met zijn vrouw reist Jasper Vervaeke van Lima naar Rio de Janeiro, van de Stille naar de Atlantische Oceaan, dwars door het hart van Zuid-Amerika. Hij laat zich inspireren door sociale en actuele ontwikkelingen en bijzondere ontmoetingen. Op conSentido deelt hij regelmatig een fragment uit zijn reisdagboek. Wandeling door het woud Parque Nacional Calilegua, Argentinië, 14 december 2019 Het natuurreservaat Calilegua wordt klaarblijkelijk niet overspoeld door bezoekers. De twee parkwachters die ons aan de entree verwelkomen lijken verbaasd, ja zelfs verheugd, om ons te zien. Eindelijk twee toeristen die hen voor even verlossen uit de verveling en eenzaamheid. Wanneer ze horen vanwaar we komen, volgen er meteen grapjes over Belgisch bier en Argentijnse jaguars met een voorliefde voor blondines.... » meer lezen

Argentinië

Stilte na de storm

21-01-2020 door Jasper Vervaeke

Samen met zijn vrouw reist Jasper Vervaeke van Lima naar Rio de Janeiro, van de Stille naar de Atlantische Oceaan, dwars door het hart van Zuid-Amerika. Hij laat zich inspireren door sociale en actuele ontwikkelingen en bijzondere ontmoetingen. Op conSentido deelt hij regelmatig een fragment uit zijn reisdagboek. Stilte na de storm Arica, Chili, 1-2 december 2019 ’s Middags steken we in Chacalluta de grens tussen Peru en Chili over. Twee uur later zitten we te lunchen op het terras van het enige open restaurant op de Plaza de Colón, het centrale plein van Arica. Het plein, in elke Spaans-Amerikaanse stad het centrum van het sociale leven, de plek waar mensen komen flaneren, lanterfanten, feesten en protesteren, ligt er verlaten... » meer lezen

Chili Peru

Interoceánica – Een goede gastheer

07-01-2020 door Jasper Vervaeke

Samen met zijn vrouw reist Jasper Vervaeke van Lima naar Rio de Janeiro, van de Stille naar de Atlantische Oceaan, dwars door het hart van Zuid-Amerika. Hij laat zich inspireren door sociale en actuele ontwikkelingen en bijzondere ontmoetingen. Op conSentido deelt hij regelmatig een fragment uit zijn reisdagboek. Een goede gastheer Cañón del Colca, Peru, 26 november 2019. ‘Als jullie de komende dagen iets willen weten over Peru, bijvoorbeeld waarom het hier rustig blijft terwijl er in alle buurlanden sociaal protest uitbreekt, dan hoeven jullie het maar te vragen.’ C., onze gids op de driedaagse trektocht door de Colcavallei, draagt een blauw smurfenkapje op zijn hoofd, een wit T-shirt, een fluorgele short en daaronder een zwarte legging, een outfit en... » meer lezen

Peru

Interoceánica – Een nieuw leven

23-12-2019 door Jasper Vervaeke

Samen met zijn vrouw reist Jasper Vervaeke van Lima naar Rio de Janeiro, van de Stille naar de Atlantische Oceaan, dwars door het hart van Zuid-Amerika. Hij laat zich inspireren door sociale en actuele ontwikkelingen en bijzondere ontmoetingen. Op conSentido deelt hij regelmatig een fragment uit zijn reisdagboek. Een nieuw leven Iquitos, Peru, 11 november 2019 Onze eerste indrukken van Iquitos, de grootste stad in het Peruaanse Amazonegebied, zijn allesbehalve positief, en ze verbeteren niet naarmate we de stad dieper inrijden, achterop een mototaxi: ononderbroken kabaal van brullende motoren, onontkoombare stank van uitlaatgassen. Een stroom mototaxi’s raast non-stop door de straten, het lijkt wel alsof het geen losse motorfietsen zijn, maar een lange slinger, vastgeklit als het wrakhout op de... » meer lezen

Peru