Latijns-Amerika magazine.

Kunst en Media

Tantas almas: dolende zielen in Noord-Colombia

25-02-2022 door Ruby Sanders

Een Colombiaanse visser gaat in een kano op zoek naar zijn twee zonen, die door paramilitairen in de rivier zijn gedumpt. Het ingetogen Colombiaanse drama Tantas almas (‘zoveel zielen’) verbeeldt een land en een bevolking die nog altijd leven met de nasleep van jarenlang geweld. Het is 2002. Langs de oevers van de Colombiaanse Magdalenarivier keert visser José (Arley De Jesús Carvallido Lobo) terug naar huis na een lange nacht op zijn kano. Daar treft hij niet zijn drie kinderen aan zoals verwacht, maar alleen zijn dochter – in tranen. Haar... » meer lezen

Vale un Perú: kan Spanje een eerlijker beeld schetsen van het koloniale verleden? 

02-02-2022 door Armand Leenaers

Dat een verre nakomeling van Christoffel Columbus in de Volkskrant beweert dat Spanje de Nieuwe Wereld beschaving heeft gebracht, zal niet verbazen. Het is een wijdverbreid narratief in Spanje, maar ook in Latijns-Amerika. Of het recht doet aan de geschiedenis is echter zeer de vraag. Felipe Colón de Carvajal vergeet voor het gemak bijvoorbeeld dat Mexico, Peru en Bolivia de levensaders waren voor de Spaanse Habsburgers. Met het goud en zilver van de Azteken en Inca’s kon Spanje de huurlingenlegers betalen die het wereldrijk eeuwenlang in stand hielden. Hoogstaande precolumbiaanse... » meer lezen

Latijns-Amerikaanse films op het IFFR 2022

11-01-2022

Het International Film Festival Rotterdam beleeft van 26 januari tot en met 6 februari 2022 haar 51e – online – editie. Het programma staat online, de kaartverkoop is gestart. Ook dit jaar zijn er weer verschillende parels uit en over Latijns-Amerika te zien. Een overzicht.  Clara Sola – Nathalie Álvarez, 2021, Costa Rica, Zweden, België, 106 min Clara leeft in haar eigen wereld, waar de planten en dieren haar innigste vrienden zijn. Vanwege haar fysieke en geestelijke beperkingen houdt haar moeder haar doen en laten in een stevige greep. Een nieuwe... » meer lezen

Smeltkroes Brazilië: vlotte beschrijvingen van onbekende Braziliaanse bevolkingsgroepen

10-11-2021 door Willemjan Vandenplas

Voor een buitenstaander lijkt Brazilië een smeltkroes van culturen. Maar klopt dat? Leven de bevolkingsgroepen mét of juist naast elkaar? En hoe gaan ze om met hun geschiedenis? Schrijfster Mary-Ann Sandifort, die samen met haar man in Brazilië woont, ging in de staat Espírito Santo op zoek naar deze culturen of wat er van over is. In september verscheen bij uitgeverij Noordboek het boek Smeltkroes Brazilië van Mary-Ann Sandifort (1962). Het vertelt de ervaringen van Sandifort bij verschillende bevolkingsgroepen in de centrale Braziliaanse staat Espírito Santo. Ze spreekt met inheemse Brazilianen,... » meer lezen

Interview Robert-Jan Friele: ‘De tragische constatering is dat de gewapende strijd Colombia niets heeft opgeleverd’

09-11-2021 door Ruby Sanders

Hoeveel onrecht en ongelijkheid rechtvaardigt een gewapende strijd van het volk? Halverwege het omvangrijke boek De Pizarro’s van Robert-Jan Friele (1978) staat een zin die de kern van zijn verhaal mooi vat. De setting is Colombia, het jaar 1983. De zin luidt: ‘Het is een beslissing die met de wijsheid van achteraf moeilijk te rechtvaardigen lijkt, maar op dat moment won […] het rotsvaste geloof in de wapens het van het verstand.’ Friele heeft net omschreven hoe de Colombiaanse guerrillabeweging M-19 besloten heeft om, kort na een staakt-het-vuren met de... » meer lezen

Canción sin nombre: aangrijpend onrecht in het Peru van de jaren 80

03-11-2021

‘Lang leve het gewapend verzet!’ De leus staat op een muur gekalkt. Het is een van de vele archiefbeelden waarmee de Peruaanse film Canción sin Nombre opent: foto’s van krantenkoppen over stijgende inflatie, torenhoge werkloosheid, stroomuitval en ongelijkheid, afgewisseld met marxistische leuzen op prostestborden of muren. We blijven in het zwart-wit van de archiefbeelden, deels om in de sfeer van die tijd te blijven, deels om het beklemmende leven van de hoofdpersonen te symboliseren, zo heeft regisseur Melina León het zelf uitgelegd. En beklemmend is het, deze filmervaring: de gekaderde, kale... » meer lezen

Film en discussie over vakbondswerk en mensenrechten in Guatemala

12-10-2021

CNV Internationaal en Impunity Watch organiseren op maandag 25 oktober van 13.00 – 14.00 een filmvertoning  in Nieuwspoort Den Haag. Vakbond CGTG en CNV Internationaal maakten een bijzondere documentaire over vakbondswerk in Guatemala. Door de ogen van vakbondsleiders Pepe Pinzón en Luis Cortéz zien we het belang van vakbonden in een land waar men dagelijks geconfronteerd wordt met onrecht op de werkvloer en de plantages, repressie en rechteloosheid. Na de film leidt journalist Edwin Koopman een paneldiscussie met Marielos Loch van AMDE, een organisatie van familieleden van slachtoffers van verdwijningen. Veel slachtoffers waren betrokken... » meer lezen

Bicentenario Peru: weinig reden tot feest in Peru

24-08-2021 door Armand Leenaers

Op 28 juli ‘vierde’ Peru tweehonderd jaar onafhankelijkheid van Spanje, de zogenoemde bicentenario. Dat gebeurde in een crisissfeer dus erg feestelijk was het niet. Ga maar na: de meeste coronadoden ter wereld en een politieke chaos veroorzaakt door corrupte politici. De nieuwe president, onderwijzer en vakbondsleider Pedro Castillo, vertegenwoordigt de vaak gediscrimineerde Quechua en Aymara bevolking. Hij heeft plannen genoeg maar is nauwelijks toegerust voor zijn zware taak. Voormalig president Evo Morales uit Bolivia staat hem bij en dat kan Castillo goed gebruiken. In het congres heeft zijn partij Perú... » meer lezen

El perro que no calla: absurdistisch en apocalyptisch Argentinië

23-08-2021 door Ruby Sanders

Weinig kijkers zullen in het eerste kwartier van het Argentijnse El Perro que no calla (‘De hond die niet wou zwijgen’) kunnen bevroeden wat hun de rest van de film te wachten staat. Terwijl de vertelling begint met een klein leven vol bescheiden gebeurtenissen, ontaardt ze in apocalyptische sciencefiction – om uiteindelijk weer klein en menselijk te eindigen. Het begint allemaal met een schijnbaar onbeduidend voorval in het leven van dertiger Sebastian, of Seba (gespeeld door de broer van regisseur Ana Katz, Daniel Katz), een bescheiden dertiger die werkt als... » meer lezen

Sin señas particulares: de zoektocht van een Mexicaanse moeder

01-07-2021 door Ruby Sanders

Maanden nadat de zoon van Magdalena het ouderlijk huis in Mexico heeft verlaten om naar de Verenigde Staten te trekken, heeft ze nog altijd niets van hem gehoord. Zou hem iets zijn overkomen? Is hij überhaupt aangekomen bij de grens, of is hij onderwerp ten prooi gevallen aan een van de gevaren die de reis naar het noorden meebrengt? De subtiele en poëtische Mexicaanse film Sin señas particulares van regisseur Fernanda Valadez toont de zoektocht van een Mexicaanse moeder naar haar kind, een zoektocht zoals er jaarlijks duizenden worden ondernomen. In... » meer lezen

Expeditie Twin America: een uitgelezen boek voor motards op reis

01-07-2021 door Willemjan Vandenplas

Manon en Hendrik trekken samen op de motor van Alaska na Patagonië. Van Alaska tot Patagonië rijden is niet vanzelfsprekend, er kan veel mislopen. Een dosis geluk heb je zeker nodig, je mag ervan uitgaan dat er geen autostrade tussen de twee uitersten ligt. Er moet een stukje boot worden genomen tussen Panama en Colombia. En als Patagonië bijna in zicht is breken er sociale protesten uit in de Andes. Het verhaal van Manon en Hendrik werd dit jaar uitgegeven bij uitgeverij Kleine Uil. Het is een verhaal over grensovergangen,... » meer lezen

Arica: straffeloos afval dumpen in de Chileense woestijn

24-05-2021 door Ruby Sanders

Tien jaar geleden brachten twee jonge documentairemakers in hun afstudeerfilm ‘Toxic Playground’ een milieuschandaal aan het licht: een Zweeds bedrijf bleek in de jaren 80 tonnen giftig afval in Chili te hebben gedumpt. De bewoners werden ziek; baby’s werden geboren met afwijkingen. De film betekende ook het begin van een juridische strijd tussen de bewoners van het Chileense Arica en het Zweedse mijnbedrijf.    Wat is het toch aan het klassieke en tijdloze verhaal van David tegen Goliat dat ons blijft intrigeren? En hoe kan het dat in onze tijd... » meer lezen

Once Upon a Time in Venezuela: Drijvende gemeenschap zinkt steeds dieper weg

26-04-2021 door Ruby Sanders

Tamara is een corrupte afgevaardigde van de heersende socialistische partij, Natalie een lokale onderwijzeres en aanhanger van de oppositie. Gefilmd over meerdere jaren, wordt de Venezolaanse politiek weerspiegeld in een kleine drijvende nederzetting in het meer van Maracaibo. Regie: Anabel Rodríguez Ríos | 99 minuten | documentaire De tekst van het lied dat een oude inwoner van Congo Mirador begint te zingen terwijl hij op zijn bootje ronddobbert, belooft wat: ‘Het grote geluk dat ik heb, geboren te zijn in Congo Mirador…’. Ooit was het inderdaad een groot geluk om... » meer lezen

A la calle: Massaal de straat op in Venezolaanse crisis

26-04-2021 door Ruby Sanders

‘A La Calle’, geregisseerd door Nelson G. Navarrete en Maxx Caicedo, toont de humanitaire crisis in Venezuela en de buitengewone inspanningen van Venezolanen om hun democratie te heroveren op de dictatuur van Nicolás Maduro. Regie: Maxx Caicedo, Nelson G. Navarrete | 111 minuten | documentaire ‘Leven we in Venezuela in een dictatuur?’, vraagt een zichtbaar vermoeide Nicolas Maduro aan zijn aanhangers tijdens een optocht van de socialistische partij. ‘Nee!’, antwoorden zij in koor. ‘Of leven we in een waarachtige democratie?’ ‘Jaaaa!’, joelt zijn achterban. Het lijken simpele vragen, waar de... » meer lezen

La llorona: gruwelen en griezelen om het verleden in Guatemala

11-06-2020 door Ruby Sanders

De bekende Latijns-Amerikaanse volksvertelling over la Llorona (de ‘huilende vrouw’) gaat over een moeder die haar kinderen zag sterven – of soms zelf gedood heeft – en, huilend, naar ze op zoek gaat, meestal ’s nachts en meestal in de buurt van het water. De precieze toedracht van het verhaal kan variëren per land of regio, maar komt er meestal op neer dat de huilende vrouw ook zelf is gestorven en haar dolende ziel pas rust zal vinden als ze haar kinderen gevonden heeft. In de tussentijd boezemt ze angst... » meer lezen