Mijnbouwbedrijf Yanacocha blijft Peruaanse boerenfamilie bedreigen

Dinsdagochtend kreeg de advocate van de familie, Mirtha Vásquez (GRUFIDES), een wanhopige telefoon van Máxima Acuña de Chaupe. Voor de tweede maal sinds het recente vonnis in het voordeel van de familie Chaupe, drong de veiligheidsdienst van Yanacocha haar eigendom binnen, vergezeld van de nationale politie.

Er waren een tweehonderdtal politieagenten aanwezig en er werd in de lucht geschoten, maar gelukkig werd niemand gewond. De funderingen van het huis dat de familie er bouwt, werd vernietigd. Het geplande huis betekende een grote investering voor de arme boerenfamilie en zou haar extra bescherming bieden in het regenseizoen naast hun eerste woning. Wat ze met veel moeite hadden opgebouwd werd letterlijk voor hun ogen neergehaald.

Het stuk grond in kwestie belet Yanacocha haar groots uitbreidingsproject “Conga” in de hooglanden uit te voeren. Dit project impliceert de vernietiging van het brongebied, wat de schaal en kracht van het sociaal protest tegen Conga verklaart. Door haar standvastig verzet ondanks het herhaalde mentale en fysieke geweld van de Yanacocha-politie tandem, groeide Máxima Chaupe uit tot het symbool van de strijd tegen Conga en Yanacocha.

Eind december 2014 behaalde Máxima en haar familie een historisch overwinning tegen Yanacocha. Na een proces van vier jaar besloot de rechtbank van Cajamarca dat Yanacocha’s aanspraak op het terrein “Tragadero Grande” ongegrond was. De familie Chaupe, die het terrein in 1994 kocht, werd vrijgesproken van alle beschuldigingen en erkend als eigenaar. 

Ondanks het recente vonnis, blijft het bedrijf de familie Chaupe echter beschuldigen van grondtoe-eigening. Yanacocha verklaart in een persmededeling dat de bouwwerken in een zone buiten de eigendom van de familie gebeuren en dat het om een vreedzame ‘daad van eigendomsverdediging’ gaat. Het bedrijf klaagt dat ze onderwerp is van een lastercampagne en dat zijzelf het werkelijke slachtoffer van grondroof is.

Mirtha Vasquez, advocate van de familie, heeft weinig moeite in het weerleggen van Yanacocha’s verklaring. Het gaat wel degelijk om Tragadero Grande, het terrein dat door het laatste vonnis toegekend wordt aan de familie Chaupe. De invasie in dit terrein met 200 agenten en de vernieling van de bouwwerken kan dus ook niet bestempeld worden als ‘eigendomsverdediging’ noch als vreedzaam. De advocate stelt:

Hoewel het bedrijf haar acties kennelijk goed voorbereid had, liep Yanacocha – en bij uitbreiding de hele mijnbouwsector – de laatste week enorme imagoschade op. Vrijdag 6 februari demonstreerden meer dan tweehonderd mensen, voornamelijk jongeren, voor de kantoren van Yanacocha in Lima. 

Zoals José de Echave, onderzoeker bij Cooperacción en ex-minister van Milieu, stelt, is het hoog tijd dat de ethische commissie van de Nationale Mijnbouwvereniging van Peru Yanacocha op de rooster legt indien ze haar eigen sector gezond wil houden.

Het moet benadrukt worden dat de arrogantie van Yanacocha in belangrijke mate gevoed en gerechtvaardigd wordt door het huidige pro-extractivistische beleid van de regering Humala. Als juridische rechtvaardiging van de veronderstelde eigendomsverdediging van het bedrijf verwijst Yanacocha in een radio-interview naar de wet 30230, een wetspakket dat het milieubeleid en gemeenschapsrechten in Peru terugschroeven in functie van de reactivering van de economie.

Bovendien kan het bedrijf beroep doen op juridische bepalingen die de politie ter beschikking stelt van de verdediging van de privébelangen van multinationals. Zolang dit wettelijk kader standhoudt, lijken er in Peru geen garanties te bestaan tegen dergelijke agressie.

De familie Chaupe blijft zeer kwetsbaar en vreest dat er nog geen einde is gekomen aan de agressie. Om de internationale aandacht te versterken en de familie de nodige steun te kunnen verlenen, roepen de lokale organisaties Plataforma Interinstitucional Celendina (PIC) en de NGO GRUFIDES op tot concrete actie.

Elke organisatie of individu wordt uitgenodigd manifestaties op strategische locaties zoals de ambassade van Peru, foto- en videoboodschappen, plaatselijke bijstand aan de familie, donaties of andere activiteiten te organiseren. Donderdag 12 februari wordt een dag van internationale solidariteit met Máxima.  

Foto’s en video’s en vragen over donaties mogen doorgestuurd worden naar congaconflict@gmail.com. Alles kan ook verspreid worden viahttps://www.facebook.com/pages/Todxs-Somos-M%C3%A1xima/348095885392493en https://www.facebook.com/events/777380768996996/777381008996972/?notif_t=like.    

Amnesty Internationa lanceerde een dringende actie gericht aan minister van Binnenlandse zaken Daniel Urresti: http://www.amnesty.org/en/library/asset/AMR46/002/2015/en/aa39845d-57a9-4bd4-a347-887da3990ff3/amr460022015en.pdf

Front Line Defenders publiceerde een brief die kan getekend worden en verzonden naar President Ollanta Humala: http://www.frontlinedefenders.org/node/28032/action