Latijns-Amerika magazine.

door Sanne Verbruggen

Wat maak je klaar als je een Boliviaanse avond organiseert? Ik dacht meteen aan quinoa en rende naar de supermarkt. Op mijn reis door de Boliviaanse hoogvlakten had ik genoeg velden zien voorbij glijden met de opvallende oranjerode pluimen wuivend in de wind; ik at het in een heerlijke pastel toen ik uitkeek over het Titicacameer, of in een soepje vooraf in één van de restaurantes vegetarianos in La Paz. Bolivia is immers de grootste quinoaproducent en -exporteur ter wereld, al vind je de gouden plant ook in Peru, Colombia, Ecuador, Chili en Argentinië.

Het gewas werd al verbouwd door de Inca’s, die de positieve eigenschappen ervan al kenden. Ze noemden het chisaya mama, of “moeder van alle granen”, en de eerste zaden werden steevast door de Inca koning gezaaid. 2013 werd door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties uitgeroepen tot het Jaar van de Quinoa, ter erkenning van de Andesvolkeren die het gewas hebben bewaard voor de huidige en toekomstige generaties.

Het pseudograan uit de Amarantenfamilie heeft ondertussen wereldwijd meer bekendheid verworven, zo ook in Nederland. Het kan net zoals granen gemalen en geperst worden, maar – tegenwoordig erg belangrijk – het bevat bijvoorbeeld geen gluten. Iedereen wil het op zijn bord, en daar hangt natuurlijk een stevig prijskaartje aan vast.

In 2012 werd in Bolivia maar liefst 58 miljoen ton quinoa geproduceerd. Om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen, zijn veel kwekers de afgelopen jaren overgestapt van biologische naar conventionele landbouwmethodes, waardoor de prijs tussen 2006 en 2013 meer dan verdriedubbeld is. Dit heeft ertoe geleid dat veel Bolivianen momenteel nauwelijks in staat zijn hun eigen basisvoedsel te kopen. Had ik dan toch beter een ander recept gekozen? Heeft mijn aankoop direct effect op de markt? Ik kon niet meteen een alternatief bedenken op mijn pastel de quinoa en begaf me uiteindelijk schoorvoetend naar de kassa.

De avond werd desalniettemin een groot succes. Ik ontving niets dan lof voor mijn vegetarische pastel de quinoa. Ondanks de tevreden klanten van die avond bleef ik met een schuldgevoel zitten. Een gerecht opdienen wat gezond en lekker is, is één ding. Maar als andere bevolkingsgroepen door prijsinflatie er onder lijden, moet je wel stilstaan bij de gevolgen die jouw aankoop kunnen hebben.

Toch is een oplossing nabij. Afgelopen jaar zijn Nederlandse en Franse boeren begonnen met het verbouwen van conventionele quinoa zonder het bittere nasmaakje in hun eigen achtertuin. Men verwacht deze Europese quinoa na de zomer aan elke biologische supermarkt in Nederland te kunnen leveren. Hierdoor kan de prijs weer zakken naar het niveau van voor 2006. Wie dus dit gezonde en gemakkelijk te bereiden gerecht wilt klaarmaken, kan dan tegen die tijd met het onderstaande recept experimenteren.

pastel-de-merluza-336-450x300

Noticias en conSentido werken samen aan een culinaire special. Hierin besteden we gezamenlijk aandacht aan recepten met een persoonlijk tintje van redactieleden en lezers van beide sites. Ook beginnen we een culinaire ontdekkingsreis die ons brengt in Latijns-Amerikaanse restaurants in Nederland en België. De artikelen zijn te lezen op Noticias en conSentido en worden iedere twee weken gepubliceerd. Heb jij een lekker en bijzonder recept? Stuur het dan op zodat wij het kunnen publiceren.

Ingredienten:

voor 6 personen:
  • 500g quinoa
  • 2 uien
  • 2 teentjes knoflook
  • 1 rood pepertje
  • 1 aubergine
  • 1 rode paprika
  • 3 wortels
  • 4 tomaten (andere groenten zijn ook mogelijk)
  • water: verhouding ongeveer 3 koppen/1 kop quinoa
  • peper, zout, oregano
  • geraspte kaas (oude kaas smaakt het best)

Bereiding:

Verwarm de oven voor op 180°C. Zet een pan met het water op het vuur. Als het water kookt, voeg je de quinoa toe. Roer af en toe door. Kooktijd ongeveer 15 minuten. De quinoa is klaar als hij verdubbeld is in grootte, en als het witte zaadje tevoorschijn komt. Net als pasta moet hij wat al dente zijn. Giet eventueel overtollig vocht af. Voeg achteraf zout naar smaak toe. (Een Boliviaanse tip: voeg geen zout toe tijdens het koken, dan gaart de quinoa niet. Maar dat kan ook aan de hoogte liggen.) Saus: Snijd de uien, knoflook, paprika, wortels, tomaten fijn. Fruit de ui, het pepertje en de knoflook. Voeg de paprika en de wortel toe. Voeg iets later ook de tomaten toe. Laat op een laag vuur pruttelen tot de groenten gegaard zijn. Voeg kruiden naar smaak toe. Zet ondertussen een grill- of koekenpan met olie op het vuur. Snijd de aubergine in plakjes, grillen en goed kruiden. (peper, zout, …) Casi estamos! Neem de ovenschaal. Begin met een laag saus, leg daarop een laag gegrilde aubergines, en daarop een laag quinoa. Wissel zo af, eindig met saus en een laag(je) geraspte kaas. Als de kaas bruin wordt, is-ie klaar.