Latijns-Amerika magazine.
 

Special Colombiaanse literatuur: Juan Gabriel Vásquez: Het geluid van vallende dingen

12-09-2013 door Jasper Vervaeke

Na zijn werk speelt de jonge docent rechten Antonio Yammara graag een potje carambole in een van de rokerige biljartzalen in het centrum van Bogotá. Regelmatig wordt hij er uitgedaagd door ene Ricardo Laverde, een zwijgzame man van middelbare leeftijd. Op een dag toont Laverde Yammara een cassettebandje en vraagt hem of hij toevallig een plek kent waar hij het in alle rust kan beluisteren. Yammara neemt Laverde mee naar het Casa de Poesía, het voormalige huis van fin de siècle-dichter José Asunción Silva, waar literatuurliefhebbers zich in zachtleren zetels nestelen en door koptelefoons naar oude poëzieopnames luisteren. Laverde overhandigt zijn cassette aan de uitbaatster, zet de koptelefoon op, leunt achterover, sluit de ogen en begint te luisteren. Yammara droomt ondertussen weg bij een van Silva’s gedichten. Wanneer hij opkijkt, ziet hij Laverde in tranen zitten.

Het eerste hoofdstuk van Het geluid van vallende dingen culmineert in deze intrigerende scène. Qua vertelkunst en spanningsopbouw horen de eerste veertig pagina’s van zijn met de felbegeerde Premio Alfaguara bekroonde roman zonder meer bij het beste dat ons de afgelopen twintig jaar vanuit Spaans-Amerika heeft bereikt. Welke opname staat er op Laverdes cassette? Waarom huilt hij? Wie is hij eigenlijk? Waarom moet hij sterven, welk troebel verleden verbergt hij? Eens te meer toont Juan Gabriel Vásquez (1973, Bogotá) zich een meester in het verstoppen en mondjesmaat lossen van informatie. De structuur, de verteller en de spanningsboog van Het geluid van vallende dingen doen erg denken aan De informanten, de roman waarmee de schrijver in 2004 doorbrak. Volgens schrijver en landgenoot Héctor Abad stelt Vásquez in Het geluid van vallende dingen zijn vertelmachine op punt door alle ballast overboord te gooien. Om dezelfde reden zal de roman andere kenners van Vásquez’ werk misschien een klein beetje teleurstellen. De schrijver trekt dan wel dezelfde gereedschapskist open, hij laat het zware metaliteraire gereedschap opgeborgen en haalt het sentiment boven.

Een ding is zeker: op zichzelf is Het geluid van vallende dingen een solide en meeslepende roman. De kracht van Vásquez’ boeken bestaat erin dat ze telkens vanuit een erg specifieke Colombiaanse context inspelen op universele bekommernissen. In De informanten zet de schrijver een boom op over schuld en verraad, in De geheime geschiedenis van Costaguana reflecteert hij over de grillen van de geschiedenis, en in Het geluid van vallende dingen grijpt hij de drugsterreur van de jaren tachtig en negentig aan om het te hebben over hoe het voelt om met angst te leven. Telkens weer borrelen dezelfde verontrustende vragen op: doen we er goed aan om het verleden in herinnering te brengen? Kunnen we de fouten die we als mens onvermijdelijk maken, rechtzetten? Valt het verleden te corrigeren?

 

reageren

meer Kunst en Media

meer Recensies

meer Colombia