Ze is de onbetwiste koningin van de cumbia, won een Latin Grammy Award, werkte samen met Carlos Vives en is 76 jaar. Sonia Bazanta Vides, alias Totó La Momposina, is een Colombiaanse zangeres die op muzikale wijze mee werkt aan het vredesproces: “Wij proberen de harten te raken.”
Zaterdagavond 27 mei speelde Totó La Momposina y sus Tambores in een uitverkocht Théâtre Molière in Brussel. conSentido sprak zangeres Sonia en haar zoon en muzikant Marco Vinicio Oyaga in een hotel in de Brusselse Matongéwijk.
Je hebt een heel eigen muziekstijl. Hoe omschrijf je deze?
Sonia Bazante Vides: “Ik zing al heel lang Colombiaanse voorouderlijke muziek. Dit doe ik om de muren tussen mensen te breken, want muren zijn onnodig. Mijn filosofie is dat deze oude muziek dient om te strijden, om te zeggen: dit is echte muziek. Dit is het resultaat van de mensen, de zon, de regen, het woud, het licht, enzovoort.”
“Mijn muziek is beïnvloed door inheemse volkeren, de Afro-Colombiaanse gemeenschap, de Spanjaarden, de Italianen, de Duitsers en de Fransen. Eigenlijk is het echt Latijns-Amerikaans: een mix die al generaties lang mee gaat.”
Waarom noem je je muziek ‘echte muziek’?
Sonia (lacht): “Omdat het uit de traditie ontsproten is. Zo is de cumbia, die wij vaak spelen, een traditioneel ritme om te dansen. Je hoort nu veel commerciële muziek in Colombia, maar dat gaat vooral over te quiero te quiero en bicicleta bicicleta! Wij zingen toch iets anders.”
Marco Vinicio Oyaga: “Ons lied El Pescador (‘de visser’) gaat bijvoorbeeld over het werk, de liefde, de maan en de kano. De maan stelt daarbij de blijdschap van de visser voor.”
Sonia: “Ik zing wat ik beleef, ik zing wat ik voel. Ik heb geen enkel lied dat niks vertelt. Mijn liedjes zijn voor mij een vorm om mij uit te drukken.”
Je begon al vroeg met zingen. Waar in Colombia ben je opgegroeid?
Sonia: “Ik ben geboren in de omgeving van Santa Cruz de Mompóx in het departement Bolívar. Na een paar jaar zijn wij verhuisd naar de hoofdstad Bogotá omdat daar meer werk was.”
Ik las in de Colombiaanse kranten dat jullie betrokken zijn bij het vredesproces tussen de regering en de rebellen. Hoe proberen jullie bij te dragen aan deze omwenteling?
Sonia (ernstig): “Als ik jou zou laten kiezen tussen conflict of muziek, wat zou jij dan doen?”
Marco: “Muziek heeft de capaciteit om ons na te laten denken over de Colombiaanse identiteit. Wie zijn wij? Wij proberen het culturele hart te raken.”
Maar hoe kun je er dan voor zorgen dat mensen juist voor cultuur kiezen?
Sonia: “Door middel van educatie. Door zoveel mogelijk ontmoetingen aan te gaan en elkaar beter te leren kennen.”
Marco: “Kunst heeft de mogelijkheid mensen er toe te zetten emoties te laten zien: vreugde, verdriet, boosheid. Deze competentie heeft sport niet: omdat er twee teams tegenover elkaar staan is er enkel competitie en kan kwaadheid ontstaan. Bij muziek wordt juist beroep gedaan op alle emoties.”
Sonia: “Muziek vertaalt emoties, muziek stuurt gevoelens door. Dat is het geheim!”
Kun je wat concrete voorbeelden geven?
Sonia: “Wij speelden eens onze muziek op een rockfestival in de gietende regen. Ik zong en de aanwezige jongeren werden geraakt door onze muziek. Omdat het hun identiteit aansprak! We zijn ook met muzikale projecten in scholen bezig om jongeren meer aan te spreken, want zij zijn de toekomst.”
Marco: “Veel jongeren stellen zich de vraag wie ze eigenlijk zijn. Tegelijkertijd ontstaan in Colombia steeds meer nieuwe muzieksoorten waarbij men beroep doet op de oorspronkelijke stijlen.”
Hoe ervaren mensen in het buitenland jullie muziek?
Sonia: “In Rusland dansten ze met ons mee op een ritme uit het dorp Palenque. Die Russen waren super enthousiast! Muziek breekt echt grenzen!”
Marco: “In Japen staan mensen vooral met open mond naar ons te kijken. En op het einde krijgen we een uitzinnig applaus!”
Sonia: “Deze week hebben we in Frankrijk en België theaterzalen voor het eerst in dertig jaar weer helemaal kunnen vullen. Ach, zingen! Het is de ervaring van mijn leven!”
Totó La Momposina is: Sonia Bazanta Vides (zang), Marco Vinicio Oyaga (tambor hembra, bass en zang), Rafael Castro (bombo’s en zang), Wilmer Guzman (tambor hembra, llamador en zang), Jorge Aguilar (gaita macho, maracas en zang), Edwin Hernandez (gaita hembra, gitaar en zang) en Euridice Oyaga de Hollis (zang).
Totó La Momposina speelt op 4 juni in het Muziekgebouw in Eindhoven. Binnenkort verschijnt het nieuwe album “Oye Manita”. Meer info via www.totolamomposina.com.
reageren