Tu cuerpo decide, siente y expresa

Homoseksuelen, lesbiennes, biseksuelen en transgenders worden in Bolivia op grote schaal gediscrimineerd. Onder invloed van religie en een diepgewortelde machocultuur staat het merendeel van de Boliviaanse samenleving negatief tegenover seksuele diversiteit. De LHBT beweging (Lesbisch, Homo-, Bi-, en Transseksueel) is al enkele decennia actief om op te komen voor hun rechten en om de Boliviaanse samenleving en politiek bewust te maken van de gemarginaliseerde positie waarin deze groep zich bevindt. Ondanks het feit dat de beweging de afgelopen jaren vooruitgang heeft geboekt op politiek niveau (zo verbiedt de grondwet sinds 2009 discriminatie op grond van seksuele voorkeur en geaardheid), valt er nog genoeg werk te verrichten op zowel politiek als maatschappelijk niveau.

Lesbische en biseksuele vrouwen zijn pas sinds enkele jaren zichtbaar in het LHBT activisme. In het algemeen wordt de positie van de Boliviaanse vrouw ondermijnd door ongeschreven religieuze regels, verstokte tradities en verouderde sociale verhoudingen. De positie van lesbische en biseksuele vrouwen is daarom dubbel gecompliceerd; ze zijn niet alleen vrouw, maar hebben ook een ‘afwijkende’ seksuele geaardheid. Ze vormen een groep die vrijwel onzichtbaar is in de maatschappij en politiek en er zijn in Bolivia tot nu toe weinig projecten geweest die zich puur alleen op lesbische en biseksuele vrouwen hebben gericht.

Het artistieke project “Tu cuerpo decide, siente y expresa” (“Jouw lichaam beslist, voelt en uit zich”) richt zich uitsluitend op lesbische en biseksuele vrouwen en heeft een tweeledig doel. Enerzijds wil het project een bijdrage leveren aan de persoonlijke en emotionele ontwikkeling van deze groep vrouwen, anderzijds hoopt het een bewustwording in de Boliviaanse maatschappij te bewerkstelligen en zo bij te dragen aan een open en vrije maatschappij die seksuele diversiteit erkent en respecteert.

Dertig lesbische en biseksuele vrouwen hebben meegedaan aan dit project. De meerderheid is lid van la Red LB Cochabamba (“netwerk van en voor lesbische en biseksuele vrouwen in Cochabamba”), de departementale vertegenwoordiging van la Red LB BOL, een organisatie die in 2008 is opgericht door en voor lesbische en biseksuele vrouwen en een platform biedt om lesbische en biseksuele vrouwen bijeen te brengen, te vertegenwoordigen, hun positie te versterken en hun rechten te verdedigen. Het eindproduct van dit project is een foto-expositie die gebodypainte lichaamsdelen van de deelneemsters toont. Tijdens een zestal workshops hebben de vrouwen toegewerkt naar wat eenieder van hen uit wil dragen aan het Boliviaanse publiek door middel van de bodypaint en de foto. Het resultaat is een indrukwekkende en mooie expositie van deze dappere en sterke vrouwen.

De expositie richt zich op het positieve: we zijn allemaal mens, we hebben allemaal een lichaam, we zijn allemaal divers en uniek, we hebben allemaal dezelfde rechten, en we zoeken allemaal hetzelfde: Liefde. Liefde voor jezelf, om te kunnen zijn wie je bent, en liefde voor de ander. De expositie heeft op verschillende plekken in de stad Cochabamba gestaan (museum Casona Santivañez, drie openbare pleinen en in de grootste bioscoop van Cochabamba, Cine Centre) om zo een zo groot mogelijk publiek te kunnen bereiken. De meerderheid van de bezoekers heeft heel positief gereageerd en was vooral te spreken over de manier waarop kunst is gebruikt om nieuwe inzichten te geven om te kunnen reflecteren op je eigen standpunten, gedachten en gevoelens. Hopelijk kunnen dit soort initiatieven blijven bestaan om zo beetje bij beetje de wereld steeds mooier te maken.

Dit project is gefinancierd door Hivos, uitgevoerd door Fundación Impacto met hulp van la Red LB Cochabamba. Fotografie: Mayra Ovando, Bodypaint: Alejandra Barea. Voor informatie of vragen over dit project, neem contact op met Ineke Bijl: ineke_bijl@yahoo.com.