Vernieuwing in de ‘barrios’ van Medellín

Tot voor kort stonden sommige barrios (wijken) van Medellín niet bepaald positief te boek. Maar het tij is aan het keren door enorme infrastructurele ingrepen. Volkswijken worden met kabelbanen verbonden met het centrum en krijgen de mooiste parken, sportvelden en culturele centra. Een fotoreportage van Jochem Oomen vanuit de hoger gelegen wijken van de paisa-metropool.

De vallei waarin Medellín ligt, wordt langs beide kanten begrensd door hoge bergen van de Andes. Geregeld wonen de armste mensen in wijken honderden meters boven de stad. Vaak begonnen deze buurten als illegale nederzettingen. Tegenwoordig zijn veel van de wijken gelegaliseerd en aangesloten op het openbaar vervoer en het elektriciteitsnetwerk.

Trece de Noviembre ligt hoog boven de stad. In de verte kun je het vliegveld Olaya Herrera zien liggen.

Daarnaast hebben veel van deze wijken ook fijne voorzieningen gekregen: canchas, of velden waar mensen kunnen sporten, spelen en chillen.

De cancha van Trece de Noviembre.

Tot een aantal jaren geleden zouden er onzichtbare grenzen door deze wijken lopen: wijken werden door verschillende bendes ‘bewaakt’ en het was onmogelijk om het grensgebied tussen twee bendes over te steken. Om hier een einde aan te maken, creëerde de stad de Jardín Circunvalar, een lang park dat de verschillende volkswijken met elkaar verbindt. Hier kunnen mensen wandelen, tuinieren en komen ze met elkaar in contact.

De Jardín Circunvalar tussen Treie de Noviembre en La Libertad.

De gedachte hierachter was dat wanneer mensen elkaar leren kennen, zij niet langer met elkaar ruzie hoeven te maken. Het is tegenwoordig ook een stuk veiliger in de wijken. Ook zou dit park zijn aangelegd om een duidelijke scheidslijn tussen stad en natuur te maken: het is niet meer interessant om nieuwe huisjes hoger dan dit park te bouwen. Vanuit dit park leiden er ook paden tot aan de top van de berg Pan de Azúcar.

Uitzicht op de volkswijk La Libertad vanaf de Jardín Circunvalar. Met in het midden de nieuwe cancha.

Tegenwoordig is het dus goed mogelijk om vanuit Trece de Noviembre, via La Libertad, naar La Villatina te wandelen. De Jardín Circunvalar leidt je langs moestuinen en andere projecten waar locals werken. Zo wordt er ook werkgelegenheid in de barrios gecreëerd.

De wijken La Libertad en La Villatina staan vol zelfgemaakte huizen.

De gemeente zorgde voor goede paden en verlichting tussen de huizen.

Een van de meest indrukwekkende dingen die ik er zag was een landschapspark: oude watertanks worden er gebruikt als park en uitzichttorens. Zulke projecten heten hier UVA of Unidades de Vida Articulada. Zeg maar een grote interventie ter verbetering van het leefcomfort van de bewoners.

Op een van de oude watertanks staat een uitzichttoren. Mooi om van de zonsondergang te genieten.

Het dek van een watertank is ingericht als parkje met uitzicht van 360 graden.

Op de terugweg moet ik een klein busje nemen, want de kabelbaan naar deze wijken is nog niet af. Een halfuur lang rijden we door kleine, bochtige straatjes steil naar beneden. Het busje is uitgerust zoals bussen in andere grote moderne steden: het werkt met een ov-chipkaart, haltes worden digitaal aangekondigd en het gaat efficiënt. Toch zal met de komst van de kabelbaan een stuk gemakkelijker worden.

Deze uitstap zet me aan het denken: de stad Medellín heeft er opzettelijk voor gekozen om juist te investeren in de buurten waar de meest arme mensen wonen, om de mensen trots te maken op hun wijk en om hen de meest dure vernieuwingen te schenken. Een radicaal andere methode dan we in de EU gewend zijn.

Benieuwd naar Trece de Noviembre, La Libertad en La Villatina? Probeer met een tour mee te gaan (zie Google) of wacht tot de kabelbaan klaar is. In de kleine steegjes kun je namelijk gemakkelijk verdwalen. Overigens zijn de mensen er enorm vriendelijk.

Voor meer werk van Jochem Oomen: https://jochemoomen.wordpress.com/